10/29/2020

THỞ ! TƯỞNG CHUYỆN NHỎ NHƯNG TO ĐẤY !

Đây là vài tóm tắt cơ bản trong quyển "The Oxygen Advantage: The Simple, Scientifically Proven Breathing Techniques for a Healthier, Slimmer, Faster, and Fitter You". Link sách tôi để dưới comment cho bạn nào muốn nghiên cứu thêm. Chuyện thở cực kỳ quan trọng vì thở đúng sẽ cung dưỡng khí cho cơ thể bạn hoạt động tốt, còn thở bậy sẽ khiến bạn không đạt được tiềm năng cao nhất của thể chất và có thể phá hủy tướng mặt của bạn.

Có Oxy trong người là một chuyện, nhưng đưa nó đến được đúng nơi là chuyện khác. Người khỏe mạnh ở trạng thái bình thường thì trong máu họ lúc nào độ bão hòa Oxy cũng ở mức 95%-98%, nên việc thở sâu hơn, nhiều hơn mà mấy cha nội Yoga lùa gà hay Guru dỏm đời khuyên bạn...chả có mấy tác dụng, thậm chí gây hại. Để làm tăng lượng Oxygen uptake (VO2 max : Max Volumn of O2 taken into the body), đưa được Oxy đến nơi cần đến như mô, tế bào, cơ bắp...và tối ưu hóa nó thì cần giữ mức CO2 trong máu cao một chút và ta có thể chủ động điều khiển CO2 bằng phương pháp nhịn thở.

Bạn có thể đo chỉ số Body Oxygen Level Test (BOLT) , để biết mức độ nhạy CO2 của mình bằng cách :

Thở ra nhẹ nhàng, bình thường rồi lấy tay bóp chặt mũi và đếm khoảng thời gian từ lúc nhịn thở đến lúc cảm thấy thèm thở trở lại ( dấu hiệu là co thắt bụng, cổ). Lưu ý là lúc bỏ tay ra bạn vẫn trong trạng thái hít vào lại bình thường, không phải kiểu thở gấp sắp chết. Đây không phải là bài test xem bạn nhịn thở tới lúc cận tử đc bao lâu, mà để đo khoảng thời gian bạn tuy nín thở nhưng vẫn thấy ổn. Người bình thường sẽ có chỉ số BOLT khoảng 20 giây đổ lại, các vận động viên chạy đường dài lên tới 30-40 giây. BOLT của tụi thợ lặn không gear chuyên nghiệp có thể lên 8 phút. BOLT thấp = mức nhạy CO2 (CO2 tolerance) của bạn cao, bạn sẽ không nín thở lâu được và hiệu năng tiêu thụ Oxy trong máu thấp.

Máu người gồm có ba loại chính : hồng cầu, bạch cầu và plasma. Hồng cầu và hormone Hemoglobin của nó giữ vai trò quan trọng trong việc đưa Oxy từ phổi đến các tế bào và cơ bắp, đồng thời vận chuyển CO2 về để phổi xả ra ngoài.

Một số hình thức cheat của các vận động viên trước các đợt thi đấu :

- Họ rút bớt máu ra, cất vào tủ lạnh hoặc ngăn đông để đánh lừa cơ thể sản xuất ra máu mới với nhiều hồng cầu, rồi bơm ngược máu cũ vào. Mục đích là để có nhiều hồng cầu hơn -> cơ bắp được nhiều oxy hơn -> vận động khỏe hơn

- Họ dùng hormone EPO (Erythropoietin) ngoại sinh để kích thích hồng cầu trong tủy xương trưởng thành nhanh hơn, để máu họ có thêm hồng cầu.

Những vận động viên sau này đi theo đường chính đạo thì họ tìm những cách tự nhiên để cải thiện BOLT nhằm tăng lượng hồng cầu và hiệu năng tiêu thụ Oxy trong máu :

- Sau khi nhẹ nhàng thở ra, họ tiếp tục nhịn thở để nồng độ CO2 trong máu tăng lên, làm giảm độ pH trong máu -> khiến Oxy tách khỏi Hemoglobin để vào các mô.

- Việc nhịn thở như này cũng giúp cho việc đưa Nitric Oxid (vốn chứa khá nhiều ở khoang mũi) vào thẳng phổi khi hít vào lại, thay vì tống nó ra ngoài nếu thở ra quá mạnh. Nitric Oxide giúp vận động tốt hơn, chống mỏi cơ và làm hạ huyết áp

- Khi nhịn thở làm nồng độ Oxy trong máu giảm thì EPO nội sinh tự nhiên được kích thích sản sinh nhiều hơn đến 24% (từ thận). Đồng thời, lá lách (Spleen) cũng sẽ co lại và nhả ra nhiều hồng cầu vào máu hơn. Những người bị chứng ngưng thở lúc ngủ (lên tới 70 lần/h, mỗi lần ngừng thở kéo dài 10-80 giây) có lượng Oxy rớt từ 98% xuống 50% và điều này làm EPO tăng 20%.

Một số cách để thở đúng :

- Thở bằng mũi, cấm tiệt thở bằng miệng: Thấy trẻ nhỏ có tật này thì sửa ngay cho nó. Ở người lớn, để sửa tật thở bằng miệng, ban ngày ngoài việc ý thức thở bằng mũi ra thì ban đêm có thể dùng băng keo băng miệng lại khi ngủ, hoặc dùng miếng băng chống ngáy ngủ cũng được. Thở bằng miệng gây ra hàng loạt hậu quả nghiêm trọng : miệng khô -> nhiều acid dễ gây sâu răng. Ngủ không ngon, dễ thở gấp và sức không bền (do khi hít thở bằng miệng họ sử dụng ngực thay vì cơ hoành). 30% hệ thống xương mũi nằm ở vòm họng, thở bằng miệng sẽ khiến lưỡi không nằm nghỉ đúng vị trí của nó để nâng vòm họng lên mà lại đè cằm dưới xuống, gây ra chứng xương hàm nhỏ và cằm thụt, mũi gãy, khí đạo nhỏ (gây ra tướng mặt RẤT XẤU). Người thở bằng miệng nhiều dễ bị moody, tính tình bất ổn và hay lo lắng vì thở bằng miệng kích hoạt não trạng đánh hay chạy (fight-or-flight).

- Nhai đồ cứng và các món ăn chế biến từ thực phẩm tươi : Khi nhai phải nhai ngậm mồm như tụi Tây ấy. Không ăn đồ chế biến sẵn (processed food) vì các thức ăn này làm tăng độ acid trong người và khiến cơ thể thở ra nhiều hơn để giải acid (đặc biệt là khi ngủ)

- Thở bằng cơ hoành : hít vào bụng phình ra, thở ra bụng hóp lại

________________

Chỉnh một chút, đối với một số người bị bệnh về tai mũi họng như viêm mũi dị ứng, lệch vách ngăn mũi mà bị lệch biên độ lớn... các bạn ko dc bịt miệng bằng băng keo dính rồi ngủ qua đêm, các bạn sẽ chết đấy, vì các bạn đã quen thở bằng miệng một cách vô thức rồi. Muốn chỉnh lại thở bằng mũi để tăng thêm 20-30% oxy lên đầu, các bạn có thể chỉnh bằng cách áp lưỡi lên vòm miệng ( một phần của mewing ) vào ban ngày rồi từ từ snowball lên..

 - Trở lại làm người -

0 comments:

Đăng nhận xét